Các kỹ thuật tiêm cơ bản mà điều dưỡng y khoa mới học cần nắm rõ TRƯỜNG TRUNG CẤP Y KHOA VIỆT NAM

Để trở thành điều dưỡng y khoa thì sinh viên cần học tập và rèn luyện rất nhiều kỹ năng khác nhau. Trong số đó thì các kỹ thuật tiêm cơ bản là điều đầu tiên và quan trọng nhất mà các bạn cần nắm được và luyện tập thành thạo. Để tìm hiểu rõ hơn về các kỹ thuật tiêm này, hãy cùng Trường Trung cấp Y khoa Việt Nam điểm qua thông tin quan trọng mà các điều dưỡng cần luyện tập này nhé!

1. Kỹ thuật tiêm trong da

Tiêm trong da thường được thực hiện để đưa vaccine BCG phòng lao cho trẻ sơ sinh hoặc kiểm tra phản ứng của cơ thể đối với các loại thuốc kháng sinh hoặc kháng viêm nhiễm. Cụ thể:

Chỉ định: Vaccine BCG, phản ứng Mantoux, thử phản ứng của cơ thể trước thuốc kháng sinh nhưng chủ yếu là thử phản ứng của cơ thể trước các loại thuốc như Penicillin, Streptomycin.
Chống chỉ định: Không có chống chỉ định đặc biệt.

Dưới đây là các bước chi tiết của kỹ thuật tiêm trong da:

Đầu tiên, đối chiếu thông tin của người bệnh và cung cấp giải thích về quy trình tiêm.
Bộc lộ vùng tiêm cần xử lý.
Xác định vị trí chính xác để tiêm.
Đeo găng tay sạch để đảm bảo vệ sinh.
Tiến hành sát khuẩn vùng tiêm một cách rộng rãi, bắt đầu từ vùng bên trong và lan ra ngoài với một đường xoắn ốc.
Tiếp theo, sát khuẩn tay một lần nữa để đảm bảo sự an toàn.
Đuổi hết không khí ra khỏi ống tiêm.
Với góc tiêm khoảng 45 độ so với bề mặt da, đâm kim vào da.
Kiểm tra kỹ lưỡng xem có dấu hiệu nào về máu hay không trước khi bơm thuốc chậm rãi.
Theo sau là việc rút kim nhanh một cách an toàn theo hướng đối diện với hướng đâm kim ban đầu.
Cuối cùng, đặt bông khô lên nơi tiêm và nhẹ nhàng xoa vùng tiêm, sau đó tháo găng tay và thông báo cho người bệnh về hoàn thành quy trình, đảm bảo họ cảm thấy tiện lợi.

2. Kỹ thuật tiêm dưới da

Tiêm dưới da thường được thực hiện để đưa thuốc vào mô liên kết dưới da, chủ yếu để tiêm insulin hoặc các loại thuốc có tác dụng từ từ vào cơ thể. Cụ thể:

Chỉ định: Insulin và các loại thuốc khác như Atropin sulfate.
Chống chỉ định: Không nên sử dụng cho các loại thuốc dầu khó tan như Testosterone hoặc khi da bị nứt nẻ hoặc có vấn đề không thuận lợi để tiêm.

Dưới đây là các bước chi tiết của kỹ thuật tiêm dưới da:

Bắt đầu bằng việc kiểm tra thông tin người bệnh và giải thích quy trình.
Sau đó, bộc lộ vùng tiêm mà bạn sẽ sử dụng.
Xác định vị trí cụ thể để tiêm.
Đeo găng tay sạch để đảm bảo vệ sinh tốt.
Thực hiện sát khuẩn vùng tiêm bằng cách quét từ bên trong ra ngoài với một đường xoắn ốc.
Sát khuẩn tay một lần nữa để đảm bảo an toàn.
Loại bỏ không khí khỏi ống tiêm.
Với góc tiêm khoảng 45 độ so với bề mặt da, đâm kim vào dưới da.
Kiểm tra lại xem có dấu hiệu máu hay không sau đó bơm thuốc một cách chậm rãi và quan sát kỹ lưỡng nét mặt của người bệnh.
Rút kim ra theo hướng ngược lại so với hướng ban đầu.
Đặt bông khô lên nơi tiêm và nhẹ nhàng xoa vùng tiêm.
Cuối cùng, tháo găng tay và thông báo cho người bệnh rằng quy trình đã hoàn thành, đảm bảo họ cảm thấy thoải mái.

3. Kỹ thuật tiêm bắp thịt

Tiêm vào bắp thịt là cách đưa thuốc vào cơ bắp, thường để có hiệu quả nhanh chóng hơn so với tiêm dưới da hoặc trong da. Cụ thể:

Chỉ định: Các loại dung dịch đẳng trương khác nhau như Ete, quinine, các loại dầu dễ tan và các loại dung dịch chậm tan như muối bạc, muối thủy ngân, kháng sinh, hormon.
Chống chỉ định: Không nên sử dụng cho các loại thuốc gây hoại tử tổ chức như Calci chloride, Uabain hoặc tại các vị trí như đoạn cuối của chi bị tê liệt, chỗ bị phù nề hoặc gần khớp nối.

Dưới đây là các bước chi tiết của kỹ thuật tiêm bắp thịt:

Bắt đầu bằng việc kiểm tra thông tin người bệnh và giải thích quy trình.
Bộc lộ vùng tiêm cần sử dụng.
Xác định vị trí cụ thể để tiêm.
Đeo găng tay sạch để đảm bảo vệ sinh.
Sát khuẩn vùng tiêm từ bên trong ra ngoài khoảng 5cm, theo mô hình xoắn ốc.
Sát khuẩn tay một lần nữa để đảm bảo an toàn.
Loại bỏ không khí khỏi ống tiêm.
Căng da và đâm kim vào dưới góc 90 độ so với bề mặt da.
Kiểm tra kỹ lưỡng xem có dấu hiệu máu hay không trước khi bơm thuốc một cách chậm rãi.
Rút kim ra theo hướng ngược lại so với hướng ban đầu.
Đặt bông khô lên nơi tiêm và nhẹ nhàng xoa vùng tiêm.
Cuối cùng, tháo găng tay và thông báo cho người bệnh rằng quy trình đã hoàn thành, đảm bảo họ cảm thấy thoải mái.

4. Kỹ thuật tiêm tĩnh mạch

Tiêm tĩnh mạch là cách đưa thuốc vào cơ thể qua tĩnh mạch để tác động nhanh chóng và điều trị toàn thân. Cụ thể:

Chỉ định: Bệnh nhân cấp cứu, bệnh nhân nặng cần tác động ngay lập tức, bệnh nhân suy kiệt, tổn thương niêm mạc không hấp thu qua đường tiêu hóa, người bệnh không thể uống do nôn mửa hoặc chuẩn bị phẫu thuật.
Chống chỉ định: Chống chỉ định tuyệt đối ở vùng bị nhiễm trùng hoặc bị phỏng, và chống chỉ định tương đối ở vùng cuối chi bị tê liệt, vùng bị phù nề, và nên tránh khớp nối.

Dưới đây là các bước chi tiết của kỹ thuật tiêm tĩnh mạch:

Đầu tiên, kiểm tra thông tin người bệnh và giải thích quy trình.
Bộc lộ vùng tiêm cần xử lý.
Xác định vị trí cụ thể để tiêm.
Đeo găng tay sạch để đảm bảo vệ sinh.
Buộc dây garrot cách nơi tiêm khoảng 5 – 10 cm để tạo áp lực.
Sát khuẩn vùng tiêm từ bên trong ra ngoài khoảng 5cm, theo mô hình xoắn ốc.
Sát khuẩn tay một lần nữa để đảm bảo an toàn.
Loại bỏ không khí khỏi ống tiêm.
Đặt kim tiêm vào tĩnh mạch dưới góc 30 – 40º so với bề mặt da.
Kiểm tra kỹ lưỡng xem có dấu hiệu máu hay không, sau đó tháo bỏ dây garrot.
Bơm thuốc chậm rãi và quan sát kỹ lưỡng nét mặt của người bệnh.
Rút kim tiêm ra theo hướng ngược lại so với hướng đâm kim ban đầu.
Đặt bông khô lên nơi tiêm và nhẹ nhàng xoa vùng tiêm.
Cuối cùng, tháo găng tay và thông báo cho người bệnh rằng quy trình đã hoàn thành, đảm bảo họ cảm thấy thoải mái.

Trên đây là 4 kỹ thuật tiêm cơ bản nhất thường được áp dụng trong y khoa mà người học điều dưỡng cần phải trải qua và nắm vững. Chỉ cần chú ý ghi nhớ và rèn luyện thì các kỹ thuật này không quá khó và bất cứ sinh viên nào cũng có thể làm được. Hi vọng bài viết sẽ hữu ích với các sinh viên điều dưỡng nói riêng và các bạn đang theo học ngành y khoa nói chung đang theo đuổi ngành này.