Tác dụng kháng sinh và những phản ứng phụ cần biết khi dùng kháng sinh

Kháng sinh là một loại dược phẩm phổ biến được sử dụng để chữa trị các bệnh nhiễm trùng. Tuy nhiên, thông tin về cách chúng hoạt động và những điều cần lưu ý khi sử dụng chúng không phải lúc nào cũng được hiểu rõ. Bên cạnh những tác dụng kháng sinh giúp chữa bệnh thì loại thuốc này còn có những tác dụng phụ cần lưu ý khi sử dụng, để hiểu rõ hơn hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Thuốc kháng sinh là gì và tác dụng kháng sinh đối với cơ thể

Các loại thuốc kháng sinh có khả năng tiêu diệt hoặc ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn, đóng vai trò quan trọng trong việc giúp cơ thể con người và động vật chống lại nhiễm trùng. Các kháng sinh có khả năng tác động khác nhau đối với từng loại vi khuẩn, được phân thành hai nhóm chính: kháng sinh phổ rộng (hiệu quả đối với nhiều loại vi khuẩn) và kháng sinh phổ hẹp (hiệu quả đối với một số loại vi khuẩn cụ thể).

Cách sử dụng thuốc kháng sinh bao gồm:

• Đường uống: Có thể là viên nén, viên nang hoặc hỗn dịch uống.
• Sử dụng ngoài: Bao gồm kem bôi, thuốc mỡ, thuốc xịt dùng trên da hoặc thuốc nhỏ mắt, nhỏ tai.
• Đường tiêm: Sử dụng tiêm bắp hoặc tiêm tĩnh mạch, thường áp dụng cho bệnh nhân nhiễm trùng nặng.
• Đường đặt âm đạo: Các dạng viên đạn hoặc viên trứng mềm.

Bác sĩ thường chỉ định sử dụng kháng sinh để điều trị nhiễm trùng từ vi khuẩn, như nhiễm trùng tai và xoang, nhiễm trùng hô hấp trên và dưới, nhiễm trùng da, nhiễm trùng răng, nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm màng não, viêm họng liên cầu khuẩn, nhiễm trùng bàng quang và thận, viêm phổi do vi khuẩn, và ho gà, chẳng hạn.

Tuy nhiên, không phải lúc nào khi bị nhiễm trùng cũng cần sử dụng kháng sinh. Ví dụ, các bệnh lý cảm, cảm cúm, ho, đau họng, viêm phế quản thường được gây ra bởi virus, và việc sử dụng kháng sinh trong những trường hợp này sẽ không có tác dụng. Bác sĩ sẽ đưa ra đánh giá và kê đơn thuốc giảm triệu chứng viêm hoặc thuốc kháng virus khi cần thiết. Trong các tình huống mà nguyên nhân nhiễm trùng chưa được xác định là do vi khuẩn hoặc virus, bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm vi sinh trước khi quyết định đưa ra phác đồ điều trị.

Các tác dụng phụ cần lưu ý khi sử dụng kháng sinh

Cùng với những hiệu quả chính, việc sử dụng các loại thuốc kháng sinh cũng đi kèm với những tác dụng phụ, vì vậy việc chú ý khi dùng là rất quan trọng. Các tác dụng phụ phổ biến của kháng sinh bao gồm:

• Tiêu chảy
• Buồn nôn
• Nôn mửa
• Phát ban
• Đau bụng
• Nhiễm nấm men ở miệng, đường tiêu hóa và âm đạo (đặc biệt khi sử dụng các loại kháng sinh hoặc sử dụng lâu dài)

​​​​​​​​​​​​​​

Ngoài ra, có những tác dụng phụ ít gặp nhưng nghiêm trọng:

• Hình thành sỏi thận khi sử dụng sulphonamides
• Đông máu bất thường khi sử dụng một số cephalosporin
• Nhạy cảm với ánh sáng mặt trời khi sử dụng tetracyclines
• Rối loạn máu khi sử dụng trimethoprim
• Tình trạng điếc khi sử dụng erythromycin và các aminoglycoside

Ngoài ra, một số trường hợp, đặc biệt là người lớn tuổi, có thể phát triển viêm ruột, dẫn đến tiêu chảy có máu nghiêm trọng, thậm chí có thể gây tử vong. Các loại thuốc kháng sinh như penicillin, cephalosporin và erythromycin cũng có thể gây ra tình trạng viêm ruột ở một số trường hợp ít phổ biến.

Ngoài ra, một số người cũng có thể phản ứng dị ứng với một số loại thuốc kháng sinh, biểu hiện từ những triệu chứng nhẹ như phát ban, khó thở, mề đay, ngứa; sưng môi, mặt hoặc lưỡi; cho đến những tình trạng nghiêm trọng như sốc phản vệ.

Tác dụng của thuốc kháng sinh có ý nghĩa quan trọng trong điều trị bệnh, tuy nhiên, chúng chỉ có hiệu quả và an toàn khi được sử dụng đúng loại vi khuẩn và đúng liệu trình. Hy vọng  những kiến thức mà Trường Trung cấp Y khoa Việt Nam vừa chia sẻ trong bài viết đã giúp ích cho bạn có thêm thông tin về loại thuốc rất chuyên dụng và phổ biến này.