Đau thần kinh tọa theo y học cổ truyền là gì, có những cách điều trị y học cổ truyền nào?

Đau thần kinh tọa là một bệnh lý xương khớp ngày càng phổ biến, do sự chèn ép lên dây thần kinh tọa gây ra. Bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng vận động và đi lại của người bệnh mà còn tác động lớn đến chất lượng cuộc sống. Để điều trị đau thần kinh tọa theo Y học cổ truyền, với kinh nghiệm tích lũy qua hàng nghìn năm, có những bài thuốc chữa đau thần kinh tọa an toàn, ít tác dụng phụ và mang lại hiệu quả đáng kể. Người bệnh có thể tham khảo một số bài thuốc dưới đây để điều trị đau thần kinh tọa.

Những nguyên nhân gây ra đau thần kinh tọa

Cột sống thắt lưng có nhiệm vụ bảo vệ tủy sống và tham gia vào vận động vùng lưng cũng như toàn bộ cơ thể. Đĩa đệm, nằm giữa các đốt sống, gồm có vòng sợi xơ và nhân nhày, có khả năng đàn hồi tốt và chịu được lực ở cường độ cao. Vai trò của đĩa đệm là giảm áp lực lên các đốt sống, bảo vệ chúng và giúp cột sống linh hoạt hơn. Các đốt sống liên quan trực tiếp đến tủy sống, đặc biệt là vùng cột sống thắt lưng, nơi các rễ thần kinh tọa đi ra và chi phối cảm giác cùng vận động cho hai chân và vùng tiết niệu sinh dục.

Đau dây thần kinh tọa thường do thoát vị đĩa đệm, đặc biệt tại đoạn đốt sống L4L5 và L5S1, khi đĩa đệm bị thoát vị sẽ chèn ép vào rễ thần kinh tọa xuất phát từ hai lỗ đốt sống này, gây ra các triệu chứng đau thần kinh tọa.

Ngoài ra, một số nguyên nhân khác dẫn đến đau thần kinh tọa bao gồm:

• Quá phát mỏm gai, gai đôi L5, S1, viêm đĩa đệm cột sống thắt lưng.
• Hẹp ống sống, vẹo cột sống, trượt đốt sống.
• Thoái hóa cột sống thắt lưng.
• Chấn thương.
• Vận động sai tư thế: đi giày cao gót lâu, ngồi lâu, khiêng vác vật nặng không đúng tư thế.
• Công việc yêu cầu khuân vác nặng, lái xe đường dài,...

Đau thần kinh tọa theo y học cổ truyền là gì?

Theo Đông y, đau thần kinh tọa có các danh y học cổ truyền như tọa thống phong, yêu cước thống,... Nguyên nhân của bệnh đau thần kinh tọa theo y học cổ truyền là do tà khí xâm nhập vào cơ thể, gây ứ trệ kinh mạch, khí huyết tắc nghẽn, từ đó phát sinh cơn đau.

Đông y có thể liệt tọa thống phong vào chứng tý hoặc chứng thống, tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.

Nguyên nhân ngoại nhân: Thường do phong hàn, phong nhiệt, thấp nhiệt dẫn đến khí huyết ứ trệ, kinh mạch tắc nghẽn, gây ra tê bì gân cốt, xương khớp, khó khăn trong sinh hoạt và vận động.

Bất nội ngoại nhân: Xuất phát từ những chấn thương ở cột sống làm ứ huyết ở kinh Bàng Quang và kinh Đởm – các kinh này nằm ở chi dưới và có hướng đi xuống bàn chân. Nếu không được điều trị, cơn đau kéo dài theo các kinh này có thể ảnh hưởng đến chức năng của Can và Thận.

Điều trị đau thần kinh tọa theo y học cổ truyền thế nào?

Bài thuốc điều trị đau thần kinh tọa thể phong hàn

Đau thần kinh tọa thể phong hàn xảy ra do khí lạnh xâm nhập vào kinh lạc. Triệu chứng bao gồm đau dai dẳng từ thắt lưng lan xuống mông, mặt sau đùi và bắp chân, người bệnh có mạch phù, chân tay lạnh và đi lại khó khăn. Bài thuốc trị chứng này cần khu phong, tán hàn, hoạt huyết và hành khí.

Bài thuốc 1:
- Tang ký sinh, độc hoạt, đan sâm, xuyên khung, uy linh tiên, ngưu tất: mỗi thứ 12g
- Trần bì, quế chi, tế tấn, chỉ xác: mỗi thứ 8g
- Phòng phong: 8 – 10g
- Sắc thuốc theo thang và uống trong ngày.

Bài thuốc 2:
- Thiên niên kiện, ngưu tất, xuyên khung, tất bát: mỗi thứ 12g
- Trần bì, quế chi, ngải cứu, chỉ xác: mỗi thứ 8g
- Cẩu tích: 16g
- Sắc 1 thang uống hàng ngày.

Người bệnh nên kết hợp xoa bóp bấm huyệt để tăng tuần hoàn máu, giải phóng ứ trệ ở kinh lạc, giảm đau và tăng khả năng vận động.

Bài thuốc điều trị đau thần kinh tọa thể huyết ứ

Người bệnh thường do lao động nặng, sai tư thế lâu ngày làm huyết ứ trệ và kinh lạc bế tắc. Triệu chứng là đau buốt sâu trong xương từ lưng lan xuống mông, đau tăng khi cử động, đi đứng, hoặc cúi gập người đột ngột. Bài thuốc có tác dụng hóa ứ, chỉ thống, trừ phong hoạt huyết, thông khí an thần, bồi bổ can thận.

Bài thuốc 1:
- Ích mẫu, kê huyết đằng, đan sâm: mỗi thứ 20g
- Rễ bưởi bung: 16g
- Hương phụ, tang chi: mỗi thứ 12g
- Trần bì, khởi tử, tần giao, thổ phục linh, đỗ trọng: mỗi thứ 10g
- Mỗi ngày 1 thang, chia làm 3 lần sắc uống.

Bài thuốc 2:
- Đinh lăng, ngũ gia bì, hắc táo nhân, đan sâm, thạch xương bồ: mỗi thứ 16g
- Quế chi, bạch linh, trần bì, phòng phong: mỗi thứ 10g
- Kinh giới, cẩu tích, chích thảo: mỗi thứ 12g
- Ngải diệp, nam tục đoạn, trinh nữ: mỗi thứ 20g
- Uống ngày 1 thang, chia làm 3 lần sắc.

Bài thuốc điều trị đau thần kinh tọa thể thấp nhiệt

Người bị đau thần kinh tọa thể thấp nhiệt thường đau buốt ở thắt lưng và đùi, kèm triệu chứng sốt nhẹ, mệt mỏi, nước tiểu vàng. Bài thuốc cần khu phong, trừ thấp, thanh nhiệt và giải độc.

Bài thuốc:
- Thạch cao: 30g
- Nhẫn đông đằng, xích thược, đan bì, uy linh tiên: mỗi thứ 8g
- Tang chi, phòng kỷ, tri mẫu: mỗi thứ 10g
- Hoàng hà, quế chi, liên kiều: mỗi thứ 6g
- Sắc uống mỗi ngày 1 thang.

Bài thuốc điều trị đau thần kinh tọa thể phong thấp

Đau thần kinh tọa thể phong thấp có triệu chứng đau từ thắt lưng chạy dọc xuống đùi và mông, giảm khả năng vận động, nhất là khi đã tiến triển thành mạn tính. Bài thuốc cần trừ phong, thông kinh hoạt lạc và dưỡng huyết.

Bài thuốc:
- Cẩu tích, bạch thược, chích cam thảo, đương quy, thục địa: mỗi thứ 12g
- Quế chi, rễ lá lốt, thiên niên kiện, xuyên khung, phòng phong: mỗi thứ 10g
- Nam tục đoạn, trinh nữ: mỗi thứ 20g
- Rễ bưởi bung, rễ cúc tần, kinh giới: mỗi thứ 16g
- Ngày dùng 1 thang, chia thành 3 lần sắc.

Với những chia sẻ trên đây mong rằng đã hữu ích với bạn khi quan tâm bệnh đau thần kinh tọa và đã biết được một số bài thuốc điều trị đau thần kinh tọa theo y học cổ truyền. Hiện nay loại bệnh này có thể điều trị bằng cả đông y và tây y, tuy nhiên để an toàn, ít tác dụng phụ hơn thì những người già, thể chất kém có thể lựa chọn phương pháp y học cổ truyền!

>>> Bài viết liên quan:

• Các cách bấm huyệt chữa đau răng theo phương pháp y học cổ truyền

• Phương pháp châm cứu bấm huyệt có tác dụng gì và nên thực hiện vào thời gian nào?